Ngải cứu là một loại cây phổ biến đối với vùng quê Việt Nam. Ta có thể tìm thấy nó ở bất cứ khu vườn của người nông dân nào. Đây là một món ăn quen thuộc với giá thành rẻ và mang lại nguồn giá trị dinh dưỡng cao. Vậy tác dụng của ngải cứu là gì? Hãy cùng tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây cùng banthuocnam nhé!
Đôi nét về cây ngải cứu
Cây ngải cứu vốn là một loại cây cỏ mọc dại ở rất nhiều địa phương phía Bắc Việt Nam. Chúng thường được dùng để chế biến thành các món ăn hàng ngày và xuất hiện trong nhiều bài thuốc dân gian. Ngải cứu còn được biết đến với tên gọi khác như rau ngải, ngải diệp.
Đặc điểm cây
Ngải cứu là cây thân cỏ, cây trưởng thành có thể cao từ 0,4-1m, thuộc họ Cúc. Cây có khả năng sống lâu năm, mọc dại nên nhiều nơi coi là cỏ dạ cần diệt trừ. Lá cây màu xanh, mặt dưới có một lớp lông nhung trắng, mọc so le. Cây có mùi thơm đặc trưng, lá có tinh dầu.
Thành phần dinh dưỡng
Trong lá ngải cứu có hàm lượng tinh dầu tương đối lớn. Thành phần trong đó chủ yếu là monoterpen, tetradecatrilin, dehydromatricaria ester, tricosanol, rachel ancol và một số chất khác. Trong dan gian, cây ngải cứu được dùng rất nhiều trong những bài thuốc chữa các bệnh thông thường. Đặc biệt là tác dụng tốt đối với cầm máu, điều hòa kinh nguyệt, chữa đau đầu, tiêu chảy, chướng bụng,… Ngài cứu được dùng như một loại rau ăn thường ngày của nhiều gia đình và được yêu thích với vị hơi đắng và thơm.
Xem thêm: Cách nhặt rau ngải cứu mới nhất 2023 cực nhanh và dễ dàng
Tác dụng của ngải cứu
Các bài thuốc dân gian cổ truyền chắc chắn không thể thiếu ngải cứu. Đây là loại thảo dược dễ kiếm và được cho là có nhiều tác dụng trong hỗ trợ điều trị một số bệnh thông thường. Trong đó có thể kể đến các bài thuốc phổ biến có nhiều tác dụng sau:
Chữa bệnh về xương khớp
Nhờ tính ấm nên ngải cứu được dùng phổ biến trong những bài thuốc chữa bệnh về xương khớp. Cây có tác dụng giúp lưu thông khí huyết, tăng cường khả năng lưu thông máu, tốt cho hệ xương khớp, giảm đau, kháng viêm, nhất là đối với những người bị gai cột sống, thấp khớp,… Có thể giã ngải cứu lấy nước cốt pha mật ong để uống hoặc đâm nhuyễn làm thuốc đắp.
Hỗ trợ điều hòa kinh nguyệt
Với tính ấm, ngài cứu còn được dùng làm bài thuốc hữu hiệu trong việc hỗ trợ làm giảm đau bụng kinh, đau lưng. Chúng cũng là bài thuốc giúp hỗ trợ điều hòa kinh nguyệt đối với những người có kỳ nguyệt san không đều.
Tác dụng an thai
Trong dân gian, ngải cứu là bài thuốc hữu hiệu hỗ trợ điều trị những trường hợp phụ nữ mang thai dọa sảy, giúp an thai hiệu quả. Đây cũng là bài thuốc áp dụng cho những phụ nữ mắc chứng tử cung lạnh, khó mang thai. Tuy nhiên, bài thuốc này chỉ có tác dụng khi được sử dụng đúng liều lượng và kết hợp với một số loại thảo dược khác để làm tăng dược tính của ngải cứu.
Giúp cầm máu
Thành phần trong ngải cứu có tác dụng tốt giúp cầm máu, kháng viêm, sát khuẩn, giảm đau,… Nhờ thế, đây là bài thuốc hữu hiệu áp dụng cho những trường hợp cần sơ cứu nhanh và khẩn cấp. Nhất là những trường hợp bị thương, đứt chân tay, bị rắn cắn,…
Chữa chứng suy nhược cơ thể
Ngải cứu trong dân gian được biết đến là một bài thuốc bổ vô cùng hữu hiệu. Lá của cây kết hợp với hạt sen, táo đỏ, dùng để hầm gà ác là món ăn đại bổ giúp khai thông khí huyết, trị chứng chán ăn, suy nhược cơ thể ở những người mới ốm dậy, bệnh lâu ngày.
Chữa mẩn ngứa, nổi mề đay
Trong tinh dầu ngải cứu có thành phần chống viêm, kháng khuẩn rất tốt nên được dùng làm bài thuốc hữu hiệu có tác dụng chữa mẩn ngứa, mề đay, mụn nhọt,… Ngải cứu tươi có thể đâm nhuyễn đắp trực tiếp lên vết mẩn ngứa hoặc mụn nhọt giúp kháng viêm hiệu quả tốt. Hoặc dùng đun lấy nước tắm chữa rôm sảy, mề đay.
Giúp máu lưu thông
Với những người thường xuyên bị chóng mặt, hoa mắt do máu lưu thông kém cũng được khuyên nên sử dụng ngải cứu. Lá ngải có thể dùng làm thức ăn hàng ngày, dùng nấu canh, rán trứng để ăn hàng tuần sẽ cải thiện khả năng tuần hoàn máu não.
Chữa bệnh đường hô hấp trên
Ngải cứu còn được dùng kết hợp với một số loại thảo dược khác như: lá bưởi, khuynh diệp,… để chứa các chứng cảm mạo, ho khan, đau họng,… Dùng đun nước uống hoặc xông ngải đều rất tốt với những trường hợp này.
Ngoài ra, ngải cứu còn có rất nhiều tác dụng khác như: chữa tụt huyết áp, chữa bệnh giun sán, cải thiện lưu thông máu,… Đây còn được coi là một loại thực phẩm bổ dưỡng, ngon miệng, có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon, tốt cho sức khỏe, được nhiều người yêu thích.
Món ăn được chế biến từ lá ngải cứu tươi
Trứng chiên ngải cứu
Trứng chiên ngải cứu có vị đắng nhẹ, nhưng càng ăn càng ‘nghiền‘ bởi sự bùi bùi và ngậy thơm, xốp mềm của trứng gà, làm món ăn sáng cũng rất phù hợp. Trứng chiên ngải cứu là một trong món ăn từ ngải cứu để bạn có thể thay thế cho món trứng chiên lá mơ hay trứng chiên cà chua thân thuộc. Món ăn này khá bổ dưỡng vì nó còn có thể giúp điều hòa và bổ khí huyết, chữa đau đầu, đau bụng kinh, mất ngủ,..
Nguyên liệu:
- Trứng gà: 3 quả
- Ngải cứu: 1 bó nhỏ
- Hành khô: 1 củ
- Gia vị cần thiết
Cách làm:
Ngải cứu mua về nhạt bỏ phần nhánh già và lá vàng, sâu chỉ lấy phần ngọn và lá non. Rửa sơ rồi ngâm nước muối tầm 5 phút, sau đó rửa sạch, để ráo rồi thái nhỏ, cho vào tô.
Hành khô bóc vỏ, thái lát mỏng. Đập trứng gà cho phần nhân trứng cho vào tô ngải cứu. Nêm vào 1 muỗng cà phê nước mắm, ½ muỗng cà phê bột canh, 1 muỗng cà phê bột ngọt, ½ muỗng cà phê hạt tiêu và hành khô thái lát, đánh đều để tan hết gia vị.
Cho dầu ăn vào chảo, lượng dầu đủ láng đều mặt chảo là được. Đợi dầu nóng thì cho hỗn hợp trứng ngải cứu vào và chiên ở nhiệt độ vừa phải.
Chiên khoảng hơn 1 phút, thấy mặt dưới bắt đầu se lại thì dùng xẻng chiên lật mặt còn lại để rán tiếp thêm 1 phút nữa đến khi thấy 2 mặt chín đều là tắt bếp.
Cho món trứng chiên ngải cứu ra đĩa và nên ăn lúc nóng, chấm cùng với tương ớt hoặc gia vị muối tiêu chanh ớt.
Gà hầm ngải cứu
Gà và ngải cứu là hai thực phẩm vị thuốc rất ngon và bổ dưỡng. Gà hầm ngải cứu sẽ giúp cơ thể hồi phục sức khỏe rất nhanh, và là món ăn cực kỳ dinh dưỡng dành cho phụ nữ mang thai.
Nguyên liệu:
- 1 con gà tầm 1,5kg
- 1 bó ngải cứu 400gr
- 1 gói gia vị thuốc bắc hầm gà.
- 1 nhánh gừng, 2 củ hành tím, 1 trái ớt, 4 muỗng rượu trắng, 1l giấm.
- Gia vị cần thiết.
Cách làm:
Gà mua về ở trạng thái đã làm sạch lông, bạn để gà nguyên con đem đi rửa lại với nước lạnh, xát lên thân gà chút muối và giấm để khử mùi rồi rửa lại lần nữa với nước cho sạch, để ráo.
Cho vào chén 1 muỗng cà phê hạt nêm, 1/3 muỗng cà phê muối, 1/4 muỗng cà phê bột ngọt, 1/4 muỗng cà phê tiêu, đảo đều. Sau đó xát đều phần gia vị lên mặt ngoài và cả bên trong mình gà và để yên trong 10 phút thịt gà ngấm gia vị.
Ngải cứu mua về nhặt lấy lá và phần non ở ngọn, bỏ lá sâu héo, dập úng. Rửa sạch qua nhiều nước rồi cho ra rổ để ráo. Sau đó nhồi lá ngải cứu vào chặt bên trong mình gà, đặt gà gọn gàng lên đĩa. Phần lá ngải cứu còn lại bạn sắp bên ngoài xung quanh gà.
Bóc vỏ hành tím, rửa sạch rồi cắt lát cho lên trên đĩa gà rồi để yên trong 15 phút cho ngấm gia vị. Sau 15 phút, bạn tưới rượu trắng lên trên bề mặt gà.
Bắc nồi nước lên bếp để lửa lớn, cho vài lát gừng vào nồi rồi đặt xửng hấp vào. Đợi nước sôi lớn thì cho đĩa gà vào đậy nắp kín, hấp trong khoảng 30 – 40 phút.
Sau thời gian hấp, bạn mở nắp, dùng đũa xiên qua thịt gà để kiểm tra độ chín, thấy gà đã chín đều là bạn có thể tắt bếp, nhấc gà ra, cắt miếng vừa ăn và cùng gia đình thưởng thức rồi.
Canh ngải cứu nấu trứng
Nghe tên thì có vẻ lạ nhưng thực tế món canh ngải cứu nấu trứng này lại vô cùng dễ làm và rất ngon, đặc biệt món canh này còn giúp phòng tránh các bệnh cảm vặt rất tốt.
Nguyên liệu:
- Ngải cứu: 1 bó to
- Trứng gà: 2 quả
- Hành khô
- Gia vị thông dụng
Cách làm:
Ngải cứu mua về nhặt lấy phần lá và ngọn, rửa sạch, để ráo nước.
Bắc nồi lên bếp, cho ít dầu ăn vào, khi thấy dầu nóng thì phi thơm hành băm rồi cho rau ngải cứu vào xào qua. Nêm chút muối, hạt nêm. Xào một lúc cho rau ngải cứu ngấm gia vị thì cho nước canh vào nồi đun sôi.
Tiếp theo, đập trứng ra chén, đánh tan. Khi canh sôi, đổ trứng từ từ vào nồi, vừa đổ vừa khuấy đũa cho đến khi trứng chín.
Nêm lại gia vị cho vừa miệng rồi tắt bếp là hoàn thành món ăn.
Món canh ngải cứu nấu chín nên ăn lúc còn nóng sẽ ngon hơn.
Điều cần lưu ý khi sử dụng ngải cứu
Ngải cứu được biết đến là có rất nhiều tác dụng bồi bổ sức khỏe và chữa bệnh. Tuy nhiên, việc sử dụng trong đời sống hàng ngày cũng như sử dụng làm thuốc cần thận trọng. Trong dân gian cũng chỉ ra rằng, nếu sử dụng quá nhiều ngải cứu có thể dẫn tới ngộ độc. Hoặc nếu sử dụng không đúng cách có thể gây phản tác dụng. Vì thế, việc sử dụng ngải cứu cần lưu ý những điều sau đây:
- Không nên dùng quá nhiều ngải cứu, mỗi lần chỉ nên ăn tối đa 5 ngọn, mỗi tuần không nên ăn quá 3 lần.
- Người mang thai hoặc từng sảy thai, sinh non, không nên ăn.
- Phụ nữ cho con bú cũng không nên sử dụng ngải cứu hàng ngày.
- Không dùng ngải cứu làm thuốc kết hợp với các loại thuốc chữa trầm cảm, tiểu đường, chống đông máu, ung thư, kháng khuẩn,… sẽ gây tương tác và phản tác dụng của thuốc.
- Cần hết sức thận trọng khi dùng ngải cứu với những người có cơ địa mẫn cảm với thảo dược.
- Không dùng ngải cứu dài ngày, quá 4 tuần.
Qua bài viết này chúng tôi đã gửi đến bạn một số tác dụng của ngải cứu và hiểu rõ hơn về dược thảo này. Như vậy, dù ngải cứu là một loại thuốc rất quý, rất phổ biến và dễ sử dụng nhưng khi điều chế thành thuốc và khi sử dụng bạn hãy tham khảo ý kiến của các chuyên gia Đông y để tránh mang lại hiệu quả không mong muốn nhé.