Tai biến mạch máu não: bệnh lý nguy hiểm ai cũng cần phải biết để xử trí kịp thời

Tai biến mạch máu não là một bệnh lý nguy hiểm có tỷ lệ gây tử vong đứng top 10 thế giới theo thống kê hàng năm của tổ chức y tế thế giới WHO. Bệnh nhân tai biến nếu không được xử trí đúng cách và kịp thời có thể để lại những biến chứng nghiêm trọng cho cơ thể. Hãy cùng banthuocnam tìm hiểu kỹ hơn về loại bệnh lý nguy hiểm này ngay bài viết dưới đây nhé!

Tai biến mạch máu não là gì?

Tai biến mạch máu não là tình trạng mạch máu não gồm: động mạch, mao mạch, tĩnh mạch bị tắc nghẽn hoặc vỡ đột ngột mà không do chấn thương sọ não. 

Khi các mao mạch vỡ hoặc tắc nghẽn thì các tế bào não sẽ thiếu hụt oxy và dưỡng chất nên não bắt đầu chết dần. Nếu kéo dài thời gian lâu hơn, các tế bào não chết đi càng nhiều khiến người bệnh tai biến gặp nhiều biến chứng nguy hiểm như tê liệt chân tay, liệt nửa người,…

Tai biến mạch máu não

Nguyên nhân tai biến mạch máu não

Nguyên nhân tai biến mạch máu não được chia thành 2 nhóm thường gặp là: thiếu máu não và xuất huyết não.

Thiếu máu não

Theo thống kê, có đến 80% các ca bệnh tai biến mạch máu não nguyên nhân là do thiếu máu cục bộ ở não. Lượng máu lên não giảm khiến không đủ máu nuôi tế bào não từ đó làm cho các tế bào não bị hoại tử. Sau khi người bệnh xuất hiện những triệu chứng tai biến đầu tiên mà trong khoảng 4 tiếng không được cấp cứu kịp thời sẽ dẫn đến tử vong.

Xuất huyết não

Xuất huyết não là tình trạng máu tràn vào mô não từ đó gây hiện tượng phù não và tăng áp lực các mô xung quanh não. Do đó các tế bào não sẽ dần chết đi và gây vỡ mạch não.

Chỉ trong vài phút người bệnh tai biến do xuất huyết não có thể tử vong vì vậy đòi hỏi phải cấp cứu nhanh và kịp thời. Tỷ lệ người bệnh bị tai biến mạch máu não tử vong cao hơn rất nhiều lần so với các trường hợp khác.

Dấu hiệu tai biến mạch máu não

Làm sao để nhận biết được rằng một người đang bị tai biến mạch máu não? Càng sớm nhận biết các triệu chứng tai biến mạch máu não để can thiệp sẽ để lại ít biến chứng cho người bệnh. Hãy cùng điểm qua những dấu hiệu tai biến ở các mức độ từ nhẹ đến nặng ngay dưới đây nhé!

• Đau đầu, chóng mặt và khó chịu mệt mỏi
• Người bệnh xuất hiện tình trạng méo một bên miệng hoặc một bên mặt
• Ù tai, thị lực giảm sút, mắt mờ và tầm nhìn giảm sút
• Gặp khó khăn trong việc nói chuyện, phát âm không rõ chữ và loạn ngôn
• Tê chân tay, khó cử động và không thể nhấc tay cao qua khỏi đầu
• Người bệnh mất thăng bằng
• Nhịp tim tăng cao
• Sốt cao và hôn mê sâu

Cách sơ cứu bệnh nhân tai biến

Khi gặp người bệnh tai biến, các bạn cần biết một số thao tác cơ bản trong thời gian chờ đợi xe cứu thương để hạn chế những di chứng nguy hiểm cho người bệnh.

• Nới lỏng quần áo, đặt người bệnh trong tư thế nằm nghiêng an toàn. Làm vậy nhằm mục đích bảo vệ đường thở và đảm bảo an toàn cho bệnh nhân.
• Nếu người bệnh xuất hiện triệu chứng nôn cần được nghiêng đầu sang một bên để tránh tình trạng xộc lên mũi gây khó thở.
• Khi người bệnh có hiện tượng co giật, lập tức lấy que hoặc đũa có quấn vải đặt ngang giữa hai hàm răng nhằm mục đích không cho bệnh nhân cắn vào lưỡi.
• Khi xe cấp cứu đến, các bạn cần báo cáo rõ tình trạng của bệnh nhân để các y bác sĩ đưa ra phương án xử lý phù hợp.

Biến chứng tai biến mạch máu não

Các di chứng tai biến mạch máu não phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: nguyên nhân tai biến, người bệnh có được điều trị kịp thời không hay phương pháp điều trị có phù hợp với nguyên nhân tai biến,… 

Một số biến chứng tai biến mạch máu não thường gặp được kể đến như:

• Phù não
• Động kinh
• Huyết khối tĩnh mạch sâu
• Liệt một bên tay, chân hoặc cả hai bên
• Mất khả năng vận động
• Xẹp phổi
• Viêm phổi
• Nhồi máu cơ tim
• Đau nhức vai
• Nhiễm trùng đường tiết niệu
• Co cứng cơ
• Rối loạn giấc ngủ
• Trầm cảm

Và còn nhiều các biến chứng tai biến mạch máu não khác và thông thường các di chứng tai biến sẽ kéo dài vĩnh viễn, bắt buộc phải can thiệp để làm suy giảm các biến chứng đó.

Nhóm đối tượng có nguy cơ cao bị tai biến mạch máu não

Tăng huyết áp động mạch: khi huyết áp tăng cao, áp lực dòng máu mạnh hơn khiến thành mạch máu dễ bị tổn thương. Ngoài ra, huyết áp cao cũng làm tăng tính thấm của thành mạch đối với các lipoprotein máu từ đó tạo các mảng xơ vữa động mạch dễ hình thành các tai biến.

Đái tháo đường: là nguyên nhân cao gây ra thiếu máu não cục bộ.

Mắc các bệnh lý về tim: nhiều bệnh tim có thể tăng nguy cơ tai biến gồm rung nhĩ, viêm màng trong tim, hẹp van hai lá, nhồi máu cơ tim, bệnh cơ tim, thông liên nhĩ.

Hẹp động mạch cảnh: là nguyên nhân chính của nhồi máu não trên lâm sàng.

Tăng lipid máu: tăng mỡ máu làm tăng nguy cơ hình thành các mảng xơ vữa động mạch.

Béo phì: béo phì tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và là yếu tố gián tiếp gây ra thiếu máu não thông qua các bệnh về tim.

Cách phòng ngừa tai biến mạch máu não

Có thể thấy, di chứng tai biến rất nghiêm trọng vì thế mà các bạn cần phòng ngừa tai biến mạch máu não ngay từ bây giờ.

• Duy trì chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, hạn chế những thức ăn nhiều dầu mỡ, chất béo, cholesterol,…
• Hạn chế sử dụng rượu bia, đồ uống có cồn và các chất kích thích.
• Thường xuyên tập thể dục nâng cao sức khỏe, vận động tối thiểu 30 phút/ngày và mỗi tuần từ 3-4 ngày.
• Tránh thừa cân, béo phì.
• Không căng thẳng, áp lực để ổn định huyết áp.
• Giấc ngủ cần được đảm bảo đúng và đủ giờ mỗi ngày

Tai biến mạch máu não là một bệnh lý nguy hiểm đe dọa sức khỏe người bệnh. Do đó mà các bạn không nên chủ quan khi có dấu hiệu tai biến và cần duy trì lối sống khoa học lành mạnh, chủ động thăm khám định kỳ để kiểm soát tình trạng sức khỏe của cơ thể.